“Wanneer wij voor het eerst echt luisteren, staat onze hele wereld op zijn kop. Het dualisme van
het object buiten en het subject binnen, waarin we ons tot op dat moment hebben getraind,
wordt ter discussie gesteld. De wijze waarop we de werkelijkheid gewoonlijk beleven wordt
aangevochten. ‘Wacht eens even!’, denken we. ‘Als ik de kerkklok hoor slaan dan zit die
kerkklok dus in mijn lichaam…’ Dan komt de werkelijkheid wel heel dichtbij!”
In zijn eerste boek (Voorbij willen en weten) stelde ‘zen-filosoof’ Maurice Knegtel dat spiritualiteit in onze complexe, geseculariseerde samenleving een plaats kan krijgen als zij wordt geïntegreerd in het dagelijks leven. In Zelfonderzoek werkt hij het spirituele pad nader uit door de vraag te beantwoorden hoe we dat kunnen doen. Zen-oefeningen zijn, in een aangepaste, moderne vorm, zeer geschikt om van onze dagelijkse bezigheden een spirituele praktijk te maken, aldus Maurice Knegtel.
Zen laat ons zonder omwegen en aan den lijve dit wonderlijke, kostbare en door en door vergankelijke bestaan ervaren – zonder doctrine en geloofsartikelen, met lichaam en geest. Je gaat zitten in een intimiteit met alles wat zich op dat moment in je leven voordoet. Je probeert het niet te beheersen of te begrijpen, maar te proeven, te doorleven en ervan te genieten.
Maurice Knegtel bespreekt drie belangrijke motieven voor zelfonderzoek, te weten pijn, onvermogen en verwondering. Vervolgens gaat hij in op de discipline en de bereidheid die nodig zijn voor zelfonderzoek, de ware aard ervan, de meest geschikte lichaamshouding en instelling, en de wijze waarop wij in een drukke wereld ruimte kunnen creëren om onszelf vragen te stellen.
Zelfonderzoek is een concrete handreiking aan al degenen die hun persoonlijke vorm van spiritualiteit willen ontdekken en integreren in het dagelijks leven. Knegtels op de praktijk gerichte methode helpt ons het mysterie een plaats in ons bestaan te geven.
“De verwondering over het feit dat wij hier en nu leven, dat we ademhalen, dat we dingen
waarnemen en dat we ons bewust zijn, de verwondering over het feit dat de wereld er is en over
de vorm waarin ze is, die verwondering is een toestand van geest die ons verheft. We worden
als het ware boven de vanzelfsprekende wereld van solide objecten uitgetild en getroffen door
iets dat intenser en concreter is dan wat we doorgaans ervaren. De verwondering ontsluit niet
alleen een tomeloze energie en opwinding, maar ook een ondervraging van ons bestaan en de
werkelijkheid.”
Zelfonderzoek is hier te verkrijgen.